Karolina Grodziska. Krakowianki zapomniane. O niezwykłych paniach pochowanych na Cmentarzu Rakowickim 1803-1920 | Format 17×23 cm, druk duotonowy, oprawa miękka, 464 strony. Projekt graficzny Piotr Hrehorowicz. DTP, skład, łamanie Inter Line. Wydawca: Secesja, Kraków 2011. | Krakowska Książka Miesiąca – Listopad 2011 

Dzieje Krakowa obfitują w niezwykłe kobiece postacie, panie z charakterem, talentem, wiedzą i urodą, zaczynając od Wandy i Nawojki. Królowe i księżniczki, arystokratki i szlachcianki, kupcowe i majstrowe, mniszki i pątniczki, ladacznice i żebraczki – zbyt mało poświęcano im samym miejsca w literaturze, kronikarstwie, anegdocie. Równie niewiele wynika z ich tablicy nagrobnej czy nekrologu – o ile takie w ogóle otrzymały. Przedstawiane w niniejszej książce Krakowianki wybrano według szczególnego klucza, jaki stanowi – według słów Ambrożego Grabowskiego – cmentarz Rakowicki, swoista wielka księga. Nekropolia służąca miastu z górą 200 lat stała się miejscem spoczynku wielu ciekawych pań. Wybrano spośród nich kilkadziesiąt, ukazując je w porządku chronologicznym, według dat śmierci, poczynając od zmarłej w 1803 r. Apolonii Bursikowej, której jedyną przepustką do historii miasta jest fakt, iż została jako pierwsza pochowana na nowym cmentarzu. Książkę kończą wspomnienia kilku kobiet, czynnych w konspiracji, walczących, pracujących jako łączniczki czy pielęgniarki podczas I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Wśród setek osób o interesujących biografiach i dokonaniach, spoczywających na cmentarzu Rakowickim, wiele jest niezwykłych kobiet, choć trudno nieraz podążać szlakiem ich działalności, a nagrobne inskrypcje rzadko przychodzą tu z pomocą, literatura jest wciąż skromna, a liczne źródła i opowieści pozostały w zamkniętym rodzinnym kręgu. Warto jednakże przypomnieć przynajmniej część owych zapomnianych Krakowianek, którym przyszło żyć i pracować w ciekawej, przełomowej epoce – a przez nie nieco inaczej spojrzeć na oblicze niezwykłego miasta i jego dzieje.